У Рэспубліцы Беларусь функцыянуе нацыянальная электронная сістэма збора платы за праезд па платных дарогах. Дадзеная сістэма мае гандлёвую марку BelToll. З 1 жніўня 2013 года яна ўведзена ў камерцыйную эксплуатацыю.
У цяперашні час сістэма дзейнічае на пэўных дарогах краіны агульнай працягласцю 1786,098 км. У пералік такіх дарог ўваходзяць аўтадарога M-1 / E 30 Брэст (Казловічы) - Мінск - мяжа Расійскай Федэрацыі (Рэдзькі) на ўсім працягу, аўтадарога М-2 Мінск - Нацыянальны аэрапорт Мінск, а таксама ўчасткі аўтадарог М-3 Мінск - Віцебск, М-4 Мінск - Магілёў, М-5 / Е 271 Мінск - Гомель і М-6 / Е 28 Мінск - Гродна - мяжа Рэспублікі Польшча (Брузгі), M-7 / E 28 Мінск - Ашмяны - мяжа Літоўскай Рэспублікі (Каменны Лог ), P-1 Мінск - Дзяржынск, Р-21 Віцебск - мяжа Расійскай Федэрацыі (Лёзна), Р-23 Мінск - Мікашэвічы, Р-28 Мінск-Маладзечна-Нарач, Р-99 Баранавічы - Ваўкавыск - Пагранічны - Гродна, Пад'езд да мяжы Рэспублікі Польшча (Бераставіца) (ад аўтамабільнай дарогі Р-99 Баранавічы - Ваўкавыск - Пагранічны - Гродна).
Сістэма BelToll прыйшла на змену ручному збору платы за праезд і з'яўляецца сучасным і надзейным рашэннем у гэтай галіне. Сістэма працуе на аснове мікрахвалевай радыёсувязі на кароткіх адлегласцях, што дазваляе спісваць плату за праезд аўтаматычна, калі транспартны сродак праязджае пад станцыямі збору платы. Таму ў кіроўца аўтамабіля няма неабходнасці зніжэння хуткасці, прыпынку або выбару пэўнай паласы руху.
Аплачваць за праезд у сістэме BelToll неабходна пры руху па платных дарогах транспартных сродкаў з тэхнічна дапушчальнай масай не больш за 3,5 т, зарэгістраваных па-за межамі тэрыторыі дзяржаў - членаў Еўразійскага эканамічнага саюза і іншых транспартных сродкаў (грузавікі, аўтобусы і дамы на колах) з тэхнічна дапушчальнай агульнай масай больш за 3,5 т.
Ад платы за праезд па платных аўтамабільных дарогах вызваляюцца карыстальнікі платнай аўтамабільнай дарогі, якія выкарыстоўваюць:
транспартныя сродкі з тэхнічна дапушчальнай агульнай масай не больш за 3,5 тоны, зарэгістраваныя на тэрыторыі дзяржаў - членаў Еўразійскага эканамічнага саюза альбо з усталяванымі ў выпадках, прадугледжаных заканадаўчымі актамі, часовымі нумарнымі знакамі Рэспублікі Беларусь, і буксіруямыя імі прычэпы;
транспартныя сродкі з тэхнічна дапушчальнай агульнай масай не больш за 3,5 тоны, не зарэгістраваныя на тэрыторыі дзяржаў - членаў Еўразійскага эканамічнага саюза, увезеныя фізічнымі асобамі на мытную тэрыторыю Еўразійскай эканамічнай саюза альбо набытыя фізічнымі асобамі на тэрыторыі дзяржаў - членаў Еўразійскага эканамічнага саюза і увезеныя на тэрыторыю Рэспублікі Беларусь, і буксіруямыя імі прычэпы, - на працягу 10 дзён адпаведна з дня іх выпуску мытнымі органамі ў мэтах звароту на мытнай ой тэрыторыі Еўразійскага эканамічнага саюза без абмежаванняў па карыстанні і распараджэнні або з дня іх набыцця;
мапеды і матацыклы;
зарэгістраваныя на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь колавыя трактары і самаходныя машыны;
транспартныя сродкі аператыўнага прызначэння;
транспартныя сродкі, якія выкарыстоўваюцца ў мэтах забеспячэння абараназдольнасці і правапарадку;
маршрутныя транспартныя сродкі, якія ажыццяўляюць гарадскія перавозкі пасажыраў, а таксама транспартныя сродкі, якія выкарыстоўваюцца ў мэтах ліквідацыі надзвычайных сітуацый або перавозак грузаў гуманітарнай дапамогі насельніцтву Рэспублікі Беларусь і іншых дзяржаў.
Міністэрствам транспарту і камунікацый устаноўлены адпаведныя тарыфы за праезд па платных аўтамабільных дарогах. Так, для транспартных сродкаў з дапушчальнай агульнай масай да 3,5 т уключна ён складае 0,04 еўра за 1 кіламетр, для грузавых транспартных сродкаў з дапушчальнай агульнай масай больш за 3,5 т з 2 восямі - 0,09 еўра, 3 восямі - 0,115 еўра, 4 восямі і больш - 0,145 еўра за кіламетр.
Для праезду па платных дарогах транспартныя сродкі неабходна абсталяваць спецыяльнымі бартавымі прыладамі. Зарэгістравацца ў сістэме і атрымаць такія прылады можна ў спецыяльных пунктах абслугоўвання, якія размешчаны ва ўсіх абласных цэнтрах, на некаторых АЗС ўздоўж платных дарог і паблізу пагранічных пунктаў пропуску. Іх месцазнаходжанне паказваецца спецыяльнымі знакамі, усталяванымі ўздоўж платных дарог. Пры гэтым бартавая прылада рэгіструецца на канкрэтны аўтамабіль з пэўнымі параметрамі, бо ад агульнай масы транспартнага сродку і колькасці восяў залежыць памер платы за праезд. Унесці аплату можна двума спосабамі: папярэдне альбо пастфактум - апошні варыянт патрабуе наяўнасці пэўных гарантый. Залогавы плацёж за бартавую прыладу вяртаецца пры здачы спраўнай прылады на любы з пунктаў абслугоўвання.
Прынцып працы сістэмы электроннай аплаты заключаецца ў наступным: над дарогай устаноўлены спецыяльныя парталы, якія размешчаны на перагонах паміж транспартнымі развязкамі, што практычна цалкам выключае магчымасць праезду, абыходзячы партал. На дадзеныя канструкцыі зманціравано спецыяльнае абсталяванне, якое фіксуе праезд транспартнага сродку, ідэнтыфікуе яго, а затым аўтаматычна спісвае аплату за праезд канкрэтнага сегмента дарогі. У выпадку адсутнасці бартавой прылады альбо яго выкарыстання на іншым аўтамабілі сістэма фіксуе парушэнне і аўтаматычна ў рэжыме рэальнага часу накіроўвае дадзеную інфармацыю ў Транспартную інспекцыю.
На Транспартную інспекцыю ўскладзеныя функцыі кантролю паўнаты аплаты за праезд. Гэта служба абсталявана спеціяльнымі аўтамабілямі, якія кругласутачна ажыццяўляюць мабільнае і стацыянарнае патруляванне на платных дарогах.
Такім чынам, новая сістэма забяспечвае высокую эфектыўнасць збірання платы і мяркуе практычна безумоўную няўхільнасць пакарання за ўхіленне ад аплаты за праезд. Варта таксама адзначыць, што велічыня платы ў павялічаным памеры ў выпадку парушэння парадку аплаты за праезд з'яўляецца досыць высокай і складае ад 50 да 260 еўра.
З падрабязнай інфармацыяй аб электроннай сістэме платы за праезд можна азнаёміцца на інтэрнет-сайце beltoll.by. Інфармацыя на сайце пастаянна актуалізуецца. Акрамя таго, аператыўна атрымаць кансультацыю аб працы сістэмы BelToll, аб транспартных сродках, на якія распаўсюджваюцца абавязкі па аплаце за праезд, аб дзеючых тарыфах і ўстаноўцы бартавой прылады можна кругласутачна па тэлефоне Інфалініі +375 (172) 798 798.
